Sivil toplum kuruluşlarından sosyal medya düzenlemesi

GÜNDEM Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı, Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı ile ilgili kurumlar, çocukları sosyal medyanın zararlarından korumak için yasal düzenleme hazırlıklarını sürdürüyor.

Sosyal medya düzenlemesiyle zararlı içeriklere karşı daha güçlü denetim mekanizmaları oluşturulması, çocukların kişisel verilerinin daha etkin korunması ve dijital platformların sorumluluğunun artırılması planlanıyor.

Bu kapsamda Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanı Mahinur Özdemir Göktaş, 26 Ekim'de İstanbul'da söz konusu düzenlemeye ilişkin sivil toplum kuruluşlarının temsilcileriyle toplantı gerçekleştirdi.

Toplantıda, dijital dünyada çocukların güvenliğinin sağlanması ve kişisel verilerinin korunmasına yönelik atılacak adımlar ele alındı.

Bakanlık uzmanlarınca sosyal medya düzenlemesine ilişkin sunumun yapıldığı toplantıda, STK temsilcileri de düşüncelerini paylaştı.

"Düzenleme 'dijital dünya' olarak bütüncül ele alınmalı"

Toplantıya katılan STK temsilcilerinden, Genç Hayat Vakfı Genel Müdürü Uğur Gülderer, AA muhabirine yaptığı değerlendirmede, çocukların dijital dünyadaki haklarının korunabilmesi için düzenlemenin şart olduğunu söyledi.

Gülderer, düzenlemenin sadece "sosyal medya" olarak kısıtlanmaması gerektiğini vurgulayarak, "Düzenleme, 'dijital dünya' olarak bütüncül ele alınmalı. Sosyal medya, tek başına bir taraf değil. Oyunlar, forumlar, platformlar, para kazanma tarafı mevcut. YouTuber olmak isteyen bir nesil var. Onun için düzenlemenin kademeli, dikkatli seçilmesi gerektiğini belirttik." ifadelerini kullandı.

"Yapay zekayı ve oyunları da düşünmek lazım"

Kullanımı gittikçe yaygınlaşan "yapay zeka" konusunda da sorunların olduğunu belirten Gülderer, şunları kaydetti:

"Amerika'da yeni araştırma yapıldı. Gençlerin yüzde 40'ı yapay zekayla arkadaşlık kuruyor. Yani o kadar yalnızlar ki. Oraya doğru gidişi engellemek lazım. Toplantıda 13 yaşın daha güvenli, hem ergenlerin tepkisinin alınmaması hem de VPN'e girilmemesi için bir adım olacağını söyledim. Daha sonra gerekirse 16 yaş olabilir. Şimdi yapay zeka çağında çocuk, beş dakikada web sitesi yapabiliyor. Oraya da istediği içeriği koyup, arkadaşlarını toplayabiliyor. O yüzden, sadece sosyal medya değil, yapay zekayı ve oyunları da düşünmek lazım. Nasıl normal hayatın akışında herkes belli kurallara uyuyor, birbirinin hakkına saygı duyuyor, çocukların da gelişimi için bu tür düzenlemelere ihtiyaç var."

Dijital platformların denetlenmesi gerektiğinin altını çizen Gülderer, "VPN'in olduğu yerde 'kapattım bitti' diyemiyorsunuz. Onun için iş oraya gelmeden çocukların sağlıklı dijital alışkanlıklar geliştirmesi lazım." diye konuştu.

"Çocuk görüşü alınmalı"

Çocuk Vakfı Yönetim Kurulu Başkanı Can Sosyal da sosyal medya kullanımı konusunda bir düzenleme yapılmasının açık ve net olduğunu belirtti.

Bakanlığın, yaptığı çalışmaları ve araştırmaları toplantıda STK'lere sunduğunu aktaran Sosyal, aynı zaman da kendi görüşlerini toplantıda dile getirdiklerini söyledi.

Söz konusu düzenlemenin başka ülkelerde de uygulandığını anımsatan Sosyal, "Bu konuda çocuk görüşü alınmalı ve çocuklardan bir danışma kurulu oluşturulmalı. Ayrıca çocukların sosyal medyada tercih ettiklerinin neler olduğuna yönelik araştırma yapılmalı." dedi.

Sosyal, düzenlemedeki yaş sınırı konusunda ise şunları kaydetti:

"Bize gelen ön bilgide 16 yaşına kadar idi. Ama zannediyorum yasa, bu çalışmalar yapıldıktan sonra netleşecek. Çocuk görüşü alınmalı ve bu da ülke ölçekli bir çalışma olarak yapılmalı. Buradan da diğer medya gruplarına ve çocuklarla ilgili faaliyet yürüten herkese bir yol haritası çıkarılmalı. Yoksa biraz eksik kalacaktır."

"RTÜK gibi sosyal medyayı kontrol eden kurum oluşturulmalı"

Mutlu Yuva Derneği Başkanı Muzaffer Gülyurt da dernek olarak çocukların dijital bağımlı olmamaları için çeşitli sportif ve kültürel faaliyetler yaptıklarını anlattı.

Sosyal medyada şiddet içeriklerinin önüne geçilmesi gerektiğini vurgulayan Gülyurt, "Mutlaka Radyo ve Televizyon Üst Kurulu (RTÜK) gibi sosyal medyayı kontrol edecek ve çocukları yanlış yola sevk eden programların önüne geçecek kurum oluşturulmalı. Her önüne gelenin dijital medyada program yazması ve programı yayınlaması doğru mu?" dedi.

Kültüre, ahlaka ve inanç değerlerine ters olan programların belirlenerek yasaklanması gerektiğini belirten Gülyurt, dijital medyanın iyi içerikler üretecek şekilde kullanılması gerektiğini savundu.

Kendisinin aynı zamanda doktor olduğunu ve çocukların tedavisini yaşlarına göre yaptıklarını aktaran Gülyurt, yaş sınırına ilişkin şu değerlendirmeyi yaptı:

"Her yaşın gelişim çağına göre uygun, faydalı yayınlar yapılmalı. Bilgisayarın başında çocuklar ellerinde silah, birbirlerini öldürüyorlar. Bu şekilde olmaz. Çocuklara bu tür şeyler yaptırabilecek programlar yasaklanmalı. Yanlış yapanlar tespit edilip cezalandırılmalı. Milli ve manevi değerlerimizi yansıtan programlar teşvik edilmeli."