Emtia piyasaları Fed'e odaklandı

EKONOMİ

Emtia piyasalarında, ABD’de iş gücü piyasasının zayıflama sinyalleri ve görece güçlü gelen enflasyon verileri sonrası, ABD Merkez Bankasının gelecek dönemde ılımlı bir politika izleyeceği beklentileriyle genele yayılan pozitif bir seyir izlendi.

Emtia piyasalarında yatırımcıların odağı, gelecek hafta açıklanacak Fed faiz kararı ile Fed Başkanı Jerome Powell’ın açıklamalarına çevrilirken, piyasalar ABD ve Çin kaynaklı makroekonomik verilerin etkisi altında kalmayı sürdürdü.

ABD’de geçen hafta açıklanan Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE), ağustosta aylık yüzde 0,4 ile beklentilerin üzerinde, yıllık yüzde 2,9 ile beklentilere paralel arttı. Böylece yıllık enflasyon ocaktan bu yana en yüksek seviyeye çıktı.

Enerji ve gıda hariç çekirdek TÜFE de ağustosta temmuza paralel şekilde, aylık yüzde 0,3 ve yıllık yüzde 3,1 artışla beklentilere uyum sağladı. Ülkede, haftalık işsizlik maaşı başvuruları ise 263 bine yükselerek Ekim 2021'den bu yana en yüksek seviyesine çıktı.

Analistler, zayıf istihdam ve görece güçlü enflasyon görünümünün yatırımcıları, Fed’in 17 Eylül’de faiz indirimine gideceğine büyük ölçüde ikna ettiğini, para piyasası fiyatlamalarında Fed’in gelecek haftaki toplantısında politika faizinde 25 baz puan indirime kesin gözüyle bakıldığını ve yıl sonuna kadar toplam 3 indirim beklendiğini belirtti.

Öte yandan, ABD Başkanı Donald Trump Fed’e faiz indirimi yönünde baskı yapmayı sürdürürken, IMF Sözcüsü Julie Kozack istihdama yönelik aşağı yönlü riskler dikkate alındığında Fed’in politika faizini düşürmeye başlaması için alan bulunduğunu belirtti.

Çin cephesinde ise ağustosta ihracat artışı yüzde 4,4 ile son altı ayın en düşük hızına gerileyerek ABD ile geçici tarife ateşkesinin etkisinin zayıfladığına işaret etti. Çin’in ABD’ye ihracatı yıllık yüzde 33 azalırken, Asya ve Latin Amerika pazarlarına artan satışlar bu düşüşü kısmen telafi etti.

Öte yandan, Almanya’nın temmuz ayı ihracatı, ABD’nin devreye aldığı yüzde 15’lik yeni tarifelerin etkisiyle beklentilerin aksine yüzde 0,6 gerileyerek, özellikle ABD’ye ihracat aylık yüzde 7,9 düştü.

Bu gelişmelere ek olarak uluslararası kredi derecelendirme kuruluşu Fitch, Küresel Ekonomik Görünüm Raporu'nun eylül sayısını "Küresel Büyüme Tahminleri Yukarı Yönlü Revize Edildi Ancak ABD Ekonomisi Yavaşlıyor" başlığıyla yayımladı.

Raporda, bu yıla ilişkin küresel ekonomik büyüme tahminlerinin 2025'in ikinci çeyreğinde beklenenden iyi gelen veriler doğrultusunda yukarı yönlü revize edildiği belirtildi.

Dünya ekonomisinde bu yıl önemli ölçüde yavaşlama beklendiğine işaret edilen raporda, geçen yıl yüzde 2,9 olan küresel ekonomik büyüme hızının bu yıl yüzde 2,4'e ve gelecek yıl yüzde 2,3'e gerilemesinin beklendiği kaydedildi. Raporda, dünya ekonomisinin 2027'de ise yüzde 2,6 büyüyeceği öngörüldü.

Avro bölgesinde ise Avrupa Merkez Bankası (ECB), 11 Eylül’de politika faizini yüzde 2’de sabit tutarak bölge enflasyonu ve büyümesine ilişkin görece iyimser bir duruş sergiledi.

Jeopolitik riskler ve ticaret politikalarındaki gelişmeler de tamamlanan hafta boyunca emtia piyasalarını etkilemeyi sürdürdü. ABD’nin, Rus petrolünü satın alan Çin ve Hindistan’a karşı G7 ve AB’ye tarifeler yoluyla baskının artırılması çağrısında bulunduğu bildirilirken, OPEC+ cephesi piyasa payını koruma amacıyla sınırlı üretim artışlarına yöneldi.

Söz konusu gelişmelerin ardından ABD'nin 10 yıllık tahvil faizi haftayı yüzde 4,06 seviyesinde tamamlarken, dolar endeksi yüzde 0,2 azalışla 97,6'ya indi.

Bununla birlikte ABD'nin 10 yıllık tahvil faizi perşembe günü Fed'in politika alanının genişlemesiyle 7 Nisan'dan bu yana ilk kez yüzde 4 seviyesinin altına inerek 3,99 seviyesini gördü.

Altında yeni rekor görüldü

Değerli metaller, ABD’de iş gücü piyasasının soğuduğuna ve enflasyonun kısmen yüksek seyrettiğine işaret eden verilerin ardından, Fed’in faiz indirimlerine ilişkin beklentileri güçlendirmesiyle tamamlanan haftada değer kazandı.

Altının ons fiyatı 3 bin 674,48 dolara çıkarak zirvesini tazelerken, haftayı yüzde 3 bin 643 dolarda tamamladı.

ANZ Group, yıl sonu altın fiyat tahminini ons başına 3 bin 800 dolara yükseltti. Kuruluş, külçe altına yönelik güçlü yatırım talebine işaret ederek fiyatların gelecek yıl hazirana kadar 4 bin dolara ulaşabileceğini öngördü.

Artan faiz indirimi beklentileriyle altına paralel değer kazanan gümüşün ons fiyatı, 42,3 doları test ederek son 14 yılın zirvesini gördü. Ons gümüş haftayı 42,18 dolardan tamamladı.

Bu gelişmelerle değerli metallerde, ons bazında fiyatlar, gümüşte yüzde 2,9, platinde yüzde 3,3, altında yüzde 1,6, paladyumda yüzde 2,7 değer kazandı.

Baz metaller de Fed’in faiz indirimi beklentileri ve doların gerilemesinin fiyatlamaları desteklemesiyle haftayı pozitif seyirle tamamladı.

Bu gelişmelerle baz metallerde tezgah üstü piyasada bu hafta fiyatlar libre bazında nikelde yüzde 0,7, bakırda yüzde 2,4, çinkoda yüzde 3, kurşunda yüzde 1,6, alüminyumda yüzde 3,6 değer kazandı.

Petrol fiyatları geçen haftayı yükselişle tamamladı

Petrol fiyatları, Petrol İhraç Eden Ülkeler Örgütü (OPEC) ve OPEC dışı bazı üretici ülkelerden oluşan OPEC+ grubunun sınırlı üretim artışı ve jeopolitik risklere ilişkin fiyatlamalarla geçen haftayı yükselişle tamamladı.

OPEC+, ekimden itibaren üretimi artırma planlarına işaret etti, ancak açıklanan miktar piyasa beklentilerinin altında kaldı.

Bununla birlikte, İsrail ordusunun Orta Doğu’daki askeri faaliyetlerini genişlettiğini ve Doha’da saldırı düzenlediğini duyurması ile Rus ham petrolüne ilave yaptırım olasılığının gündeme gelmesi, fiyatlardaki yükselişi destekledi.

Öte yandan, Goldman Sachs, Amerika'daki arz artışlarının Rusya'nın not indirimi ve küresel talep görünümündeki artıştan daha ağır basması nedeniyle 2026'da petrol fazlası öngördü.

Bu gelişmelerle, Brent petrolün varil fiyatı yüzde 1,8 artarken, New York Ticaret Borsası'nda işlem gören doğal gazın İngiliz termal birimi (MMBtu) cinsinden fiyatı da yüzde 3,5 değer kaybetti.

Tarım emtiaları karışık seyretti

Tarım emtia piyasalarında, arz ve talep cephesinden gelen sinyallerin etkisiyle karışık bir seyir izlenirken, yatırımcıların odağı ABD Tarım Bakanlığının (USDA) açıkladığı verilere çevrildi.

Soya fasulyesi ve mısır haftanın başında Çin’in ağustosta 12,28 milyon tonluk soya ithalatı ve ABD’de erken don endişeleriyle yükseldi.

Buğday cephesinde, Rusya’da artan rekolte beklentileri ile AB’nin 1 Temmuz’dan bu yana 3,2 milyon tonla geçen yılın gerisinde kalan ihracat temposu fiyatlar üzerinde baskı yarattı.

USDA’nın Eylül 2025 tahıl raporu, buğday ve mısırda güçlü arzın, pirinçte ise politika normalleşmesi ve yüksek üretimin küresel fiyatlar üzerindeki baskıyı sürdürdüğünü ortaya koydu.

Bu gelişmelerle, bu hafta Chicago Ticaret Borsası'nda kile başına fiyatlar pirinçte yüzde 3,3 değer kaybederken, soya fasulyesinde yüzde 1,8, buğdayda yüzde 1,5 ve mısırda yüzde 0,5 arttı.

ABD'de faaliyet gösteren emtia borsası Intercontinental Exchange'te libre bazında fiyatlar, kahvede yüzde 6,3, pamukta yüzde 1,1 ve şekerde yüzde 3,1 arttı. Kakaonun ton başına fiyatı ise haftayı yüzde 0,7 azalışla tamamladı.